Prawo spadkowe nierozerwalnie wiąże się z kwestiami majątkowymi. Jak wygląda spadkobranie w momencie, gdy znajdujemy się w związku małżeńskim? Czy drugi z małżonków ma prawo do spadku?
Spadek w trakcie małżeństwa
Małżeństwo to realna i materialna wspólnota o charakterze prawnym i majątkowym. W czasie jego trwania nabywane są różne dobra, które najczęściej tworzą majątek wspólny małżonków. Czy otrzymany przez jednego z małżonków spadek także wchodzi w skład wspólnego majątku?
Wspólność majątkowa
Jednym z podstawowych skutków zawarcia związku małżeńskiego w Polsce jest powstanie – z mocy ustawy – wspólności majątkowej. W jej zakres wchodzi dorobek małżonków. Warto zaznaczyć, że majątek ten może zostać w każdej chwili zniesiony lub odpowiednio ograniczony. Wymaga to jednak zawarcia stosownej umowy w formie aktu notarialnego.
Wspólność majątkowa nie oznacza jednak, że wszystkie przedmioty, które małżonkowie nabędą w trakcie trwania małżeństwa będą wchodziły automatycznie do wspólnego majątku. W dalszym ciągu każdy z małżonków może posiadać własny, odrębny majątek.
Czy małżonek spadkobiercy również nabywa prawa do spadku?
Zgodnie z treścią art. 33 pkt 2. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, to co małżonek nabywa przez dziedziczenie, zapis windykacyjny oraz darowiznę wchodzi w skład jego majątku osobistego.
Innymi słowy, jeśli w danym małżeństwie nie istnieje rozdzielność majątkowa, a spadkobiercą jest tylko jeden z małżonków, to przedmioty wchodzące w skład spadku będą stanowiły wyłącznie jego własność. Majątek wspólny małżonków zasadniczo nie wpływa na kwestię nabycia spadku w istniejącym małżeństwie – w tym zakresie ostateczną rolę odgrywa wola spadkodawcy.
Rozdzielność majątkowa a dziedziczenie
Ustawowy ustrój wspólności majątkowej ma jeszcze jedno ważne znaczenie – po śmierci jednego z małżonków pozostawiona masa majątkowa nie przypada w całości żyjącemu małżonkowi. Na kwestię dziedziczenia nie ma żadnego wpływu również intercyza. Oznacza to, że zastosowanie znajdują dokładnie te same zasady dziedziczenia co w sytuacji, gdyby między nimi istniała małżeńska wspólność majątkowa.
Śmierć jednego z małżonków nie powoduje więc, że dotychczasowy wspólny majątek przypadnie żyjącemu małżonkowi. Zgodnie z prawem, gdy małżonek nie spisał testamentu zastosowanie znajdą przepisy dziedziczenia ustawowego. Wówczas, pierwszeństwo do nabycia spadku przypadnie małżonkowi i zstępnym. Dopiero w sytuacji, gdy rodzice, rodzeństwo ani ich zstępni nie będą mogli albo nie będą chcieli dziedziczyć, cały majątek otrzyma małżonek zmarłego.
