Relacja pacjent-lekarz rządzi się swoimi prawami. Od niej zależy bowiem bardzo wiele aspektów owocnego leczenia. O ile o obowiązkowej szczerości wobec lekarza często mówi się w mediach i przypomina, jak jest istotna, o tyle rzadko podnosi się temat prawdomówności lekarza. Jak więc to wygląda w praktyce i w prawie?
- Czy lekarz może okłamać pacjenta?
- Kiedy lekarz może zataić pewne przypuszczenia?
- Jak powinien zachować się lekarz, gdy podejrzewa ciężką chorobę?
Czy lekarz może okłamać pacjenta?
Zarówno przepisy prawne obowiązujące lekarza, jak i dobre obyczaje mówią jasno o tym, że lekarz nie może okłamywać pacjentów. Jeśli wyniki badań lub diagnoza jest pozytywna, raczej nikt nigdy nie ma problemu z prawdomównością. Jeśli jednak lekarz musi przekazać pacjentowi negatywną wiadomość, mierzy się z o wiele większym wyzwaniem. Nie zmienia to jednak faktu, że ma obowiązek przedstawić fakty i nie może kłamać.
W przypadku tej drugiej sytuacji - przekazania niepomyślnej dla pacjenta diagnozy, lekarz ma jednak pewne pole do manewru. Nie może skłamać na temat wyników badań, ale może ograniczyć przekazywane informacje do minimum, jeśli pacjent nie poprosi o doprecyzowanie i dodatkowe informacje.
Lekarz ma więc prawo do zatajenia swoich przypuszczeń, domysłów i prognoz, ponieważ te nie są potwierdzone choćby badaniami klinicznymi.
Kiedy lekarz może zataić pewne przypuszczenia?
Przypuszczenia o złym rokowaniu pacjenta może nie zostać przekazane przez lekarza w przypadku, gdy lekarz ma pewność, iż przekazanie takiej informacji znacząco pogorszy stan psychiczny chorego lub zniechęci go do kontynuowania leczenia. Lekarz może nie mówić o swoich przypuszczeniach także wtedy, gdy nie jest stuprocentowo pewny swojej diagnozy.
Ale uwaga. Lekarz ma obowiązek udzielenia tych informacji na wyraźne żądanie pacjenta. Gdy pacjent o nie poprosi, lekarz nie może skłamać na przykład na temat rokowań i następstw choroby. Oznacza to, że lekarz może przemilczeć swoje przypuszczenia
Należy też pamiętać, że lekarz musi podać pacjentowi wszystkie informacje, które są niezbędne do podjęcia przez pacjenta prawidłowej decyzji na przykład o formie leczenia.
Jak powinien zachować się lekarz, gdy podejrzewa ciężką chorobę?
Informując o chorobie swojego pacjenta, lekarz powinien:
- Przekazać pacjentowi wszelkie niezbędne informacje dotyczące jego zdrowia, które umożliwią mu podjęcie decyzji o leczeniu.
- Podejść do pacjenta z empatią, nie straszyć, ale też nie kłamać na temat stanu chorego po to, aby dodać mu otuchy.
- Uzbroić się w cierpliwość do wyjaśnienia wielu kwestii, ponieważ pacjent ma prawo nie znać terminologii lekarskiej, być zestresowany i pewnych rzeczy nie zrozumieć od razu.
- Przedstawić możliwe ścieżki leczenia.
- Skierować chorego na dalsze badania potwierdzające lub wykluczające diagnozę.
- Zachować tajemnicę lekarską.
