Łamanie się opłatkiem to nieodłączny element kolacji wigilijnej. Tradycja mówi jasno, kto przy stole powinien sięgnąć po niego jako pierwszy.
Tradycja dzielenia się opłatkiem
To, co łączy wszystkie regiony Polski, to stara i dobrze znana tradycja łamania się opłatkiem. Wywodzi się ona najprawdopodobniej już z okresu początków chrześcijaństwa. Pierwsi wyznawcy tej wiary łamali się chlebem na znak wspólnoty.
Obecnie pieczywo przyjęło postać opłatka i pojawia się na naszych stołach w Wigilię. Łamią się nim także ci, którzy nie kojarzą tej tradycji z wiarą — na znak pokoju i przebaczenia, a dzieleniu się opłatkiem towarzyszy składanie życzeń.
Co ciekawe, tradycja dzielenia się opłatkiem zakorzeniła się tylko w niektórych krajach. Oprócz Polski mowa o Słowacji, Litwie, Białorusi, Ukrainie, Czechach oraz we Włoszech.
Jak go podać?
Opłatek na stole wigilijnym musi znaleźć się obowiązkowo. Biorąc pod uwagę jego symboliczne znaczenie oraz to, że jest ważny dla całej tradycji bożonarodzeniowej, powinniśmy zadbać o odpowiednią oprawę.
Opłatek pozbawiony opakowania i dodatkowych elementów zabezpieczających możemy ułożyć na wyścielonym czystą serwetką talerzyku. Praktykowane jest także tworzenie specjalnych dekoracji, gdzie na sianku obok figurki nowonarodzonego Jezusa układa się opłatki.
Kto powinien pierwszy podzielić się opłatkiem?
Zgodnie z tradycją, zanim usiądziemy do stołu, najstarszy członek rodziny powinien przeczytać fragment Pisma Świętego o narodzinach Jezusa. Następnie ta sama osoba powinna jako pierwsza sięgnąć po opłatki i rozpocząć składanie życzeń domownikom.
W ten sposób pozostali zgromadzeni wokół stołu otrzymają opłatek i będą mogli dalej dzielić się nim z pozostałymi. Rozdawanie opłatków, czy też zabieranie ich samemu ze stołu nie jest zgodne z prawidłową celebracją.
Gdzie kupić opłatek?
W większości parafii od lat funkcjonuje system, w którym to organiści, członkowie kółek parafialnych czy rady parafialnej dostarczają do domów gotowe pakiety opłatków, przyjmując jednocześnie ofiarę na kościół.
Zdarza się jednak, że mogą oni nie zastać domowników. W takim przypadku opłatek można nabyć oczywiście w kancelarii kościoła parafialnego, ale też w sklepach z dewocjonaliami i innymi przedmiotami kultu religijnego.
